صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز چیست؟

همانطور که می‌دانید برای خرید و فروش و ترید ارزهای دیجیتال بهترین مکان صرافی‌های ارزهای دیجیتال می‌باشد. شما در هر صورت اگر بخواهید در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت داشته باشید، تنها راه ارتباطی شما با بقیه صرافی‌های ارزهای دیجیتال می‌باشد. شاید تا به الان از صرافی‌های ارزدیجیتال برای معاملات استفاده کرده‌اید ولی اطلاع ندارید که چه نوع صرافی‌هایی وجود دارد و کدام صرافی متمرکز است و کدام غیر متمرکز. در این مقاله سعی می‌کنیم با انواع صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز آشنا شویم و بررسی تفاوت‌های این دو صرافی بپردازیم.

صرافی ارز دیجیتال چیست؟

قبل از شروع بحث در مورد صرافی‌ها و بررسی صرافی‌های متمرکز (CEX) در مقابل صرافی غیرمتمرکز (DEX) ابتدا باید با مفهوم صرافی رمز ارز آشنا شویم. این صرافی‌ها اغلب تحت وب و آنلاین هستند و با استفاده از آن‌ها به خرید و فروش ارزهای دیجیتالی پرداخت. هر صرافی قوانین و مقررات دارد که منحصر به فرد است و در صورت تقض آن‌ها شرایط مختلفی پیش روی شما قرار خواهد گرفت. اما به طور کلی این صرافی‌ها اجازه خرید فروش رمزارزها را از طریق ارزهای فیات (استیبل کوین‌ها) و همچنین مبادله رمزارزها به شما کاربران می‌دهند.

صرافی متمرکز (CEX) چیست؟

صرافی متمرکز بیت کوین و آلت کوین‌ها، یک نوع پلتفرم معاملاتی آنلاین و رایج‌ترین نوع صرافی برای خرید و فروش بیت کوین و آلت کوین‌ها می‌باشد. در واقع صرافی متمرکز بدین معناست که یک فرد یا واسطه معتبر برای کمک به رسیدگی دارایی‌ها و انجام معاملات وجود داشته باشد و بر معاملات کاربران نظارت کند.

به بیان ساده‌تر، صرافی‌های متمرکز عملکردی شبیه به بانک را دارند و بسیاری از سرمایه‌گذارانی که ارزهای دیجیتال خود را در کیف پول نرم افزاری و یا سخت افزاری نگهداری می‌کردند، به دلیل فراموش کردن کلیدهای خصوصی خود بعضا دچار ضرر و زیان می‌شوند. در صورتی که اگر دارایی آن‌ها به کیف پول صرافی متمرکز سپرده بودند، برای دسترسی به ارزهای دیجیتال خود کافی بود از نام کاربری و رمز عبور خود استفاده کنند.

در این نوع صرافی‌ها، شما باید برای نظارت بر معامله و تامین دارایی از طرف خریدار و فروشنده، به شخص ثالثی اعتماد کنید. معاملات صرافی‌های متمرکز در بلاکچین‌ها قابل مشاهده نیستند و چنین صرافی‌هایی نیاز به اطلاعات شما برای احراز هویت دارند.

نمونه صرافی‌های متمرکز

به چند نمونه از صرافی‌های متمرکز بازار ارزهای دیجیتال اشاره کنیم.

• صرافی بایننس: صرافی بایننس را می‌توان از شرکت‌های پیشرو در بازار رمز ارزها مثال زد که این صرافی پتانسیل فعالیت به دو صورت متمرکز و غیرمتمرکز را دارد. هدف این شرکت از راه‌اندازی صرافی به صورت غیرمتمرکز، ارائه شرایط و قابلیت‌های بهتر و محیط مالی قابل اعتماد برای افرادی است که در بازار ارزهای دیجیتال مشغول به فعالیت هستند.

• صرافی بیترکس: بیترکس یکی از صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال است که روزانه حجم معاملات بالایی در آن انجام می‌شود. عمده شهرت این صرافی به دلیل امنیت بسیار بالای آن به واسطه تائید هویت دو مرحله‌ای است. همچنین امکان معامله بیش از 300 ارز دیجیتال در صرافی بیترکس برای کاربران امکان‌پذیر است.

• صرافی بیتفینکس: این صرافی که توسط شرکت آی فینکس اداره می‌شود، یکی از صرافی‌های قدیمی بازار ارزدیجیتال محسوب می‌شود. این صرافی در سال 2012 تاسیس و در هنک کنگ واقع شده است. در جدیدترین بیانیه منتشر شده از سوی صرافی بیتفینکس، خبر از راه اندازی صرافی بیت کوین و آلت کوین‌ها به صورت غیرمتمرکز و مبتنی بر شبکه اتریوم است.

مزایا و معایب صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال

مزایا

1. از محبوبیت زیادی برخوردار است.
2. از حجم نقدینگی بالایی برخوردار می‌باشد.
3. قابلیت‌های بیشتری در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
4. سفارشات معاملات با سرعت زیاد پردازش و صورت می‌پذیرد.
5. نظارت قانون در آن بیشتر است و به مجوز برای راه‌اندازی نیازمند است.

معایب

1. کارمزدها طبق تعداد سفارشات افراد محاسبه خواهد شد.
2. صرافی کنترل بیشتری را روی داده‌ها و اطلاعات کاربران دارد.
3. این امکان وجود دارد که کل موجودی افراد یک شبه نابود شود.
4. امکان هک در صرافی متمرکز بالاست، لذا امکان دارد سرمایه‌گذاران دارایی خود را از دست بدهند و از هیچ راهی نمی‌توانند آن را بازگردانند.

صرافی غیرمتمرکز (DEX) چیست؟

در صرافی‌های غیر متمرکز، افراد می‌توانند بدون نیاز به بازکردن حساب در صرافی، معامله ارزدیجیتال خود را به صورت همتا به همتا و بدون واسطه انجام دهند. در واقع، شیوه عملکرد این صرافی به صورت غیرمتمرکز است و هیچ مرجع کنترل کننده‌ای وجود ندارد.

در صرافی‌های غیرمتمرکز شما می‌توانید ارزهای دیجیتال را باهم معامله کنید و امکان انجام معاملات بر پایه ارز فیات وجود ندارد. بنابراین برای شروع، ابتدا باید در یک صرافی متمرکز با پول فیات ارزدیجیتال بخرید. بعد از اینکه صاحب ارزدیجیتال شدید، می‌توانید از صرافی‌های غیرمتمرکز نیز استفاده کنید.

تمام پرداخت‌ها و خرید و فروش ارزهای دیجیتال در این صرافی، در بلاکچین ذخیره می‌شود. در واقع، ضرورت اعتماد به شخص ثالث از بین رفته و هیچ شخص واسطی وجود ندارد و معاملات از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شود.

تعدادی از صرافی‌های غیر متمرکز

• صرافی Dex.top: این صرافی غیرمتمرکز در سوئیس قرار گرفته و توسعه دهنده آن، شرکت مشهور بیت مین می‌باشد که بیت مین یکی از استخراج کنندگان پر طرفدار رمز ارزها نیز به حساب می‌آید. طبق ادعای این صرافی، برای نگهداری دارایی‌ها از یک قرارداد هوشمند بهره گرفته می‌شود و یکی از حائز اهمیت‌ترین قابلیت‌های آن، ارائه یک ویژگی دوگانه جدید برای انجام تریدینگ رمز ارز‌ها می‌باشد.

• صرافی ۱inch: وان اینچ هم یکی از صرافی‌های جمع کننده dex محسوب می‌شود. این سیستم را چندین صرافی تشکیل داده‌اند و امکان ثبت سفارش نا محدود نیز در آن تعریف شده است. در نظر داشته باشید که این سفارش‌ها در بستر صرافی‌هایی که در 1inch تجمیع شده‌اند، منتشر و با بهترین قیمت تکمیل خواهند شد. نحوه محاسبه کارمزد در این صرافی، به این که سفارش در بستر آن تکمیل شده وابسته است. میزان تنوع کوین در این صرافی‌ها نیز برای کاربران حائز اهمیت است.

• صرافی uniswap: صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ که سال ۲۰۱۸ میلادی فعالیت‌های خود را در این زمینه آغاز کرده، کارمزد تراکنش بسیار پائین و در حدود ۳/۰ درصد دارد و از طریق توکن‌های مبتنی بر اتریوم مثل ERC20 قابلیت پرداخت دارد. کارمزد این صرافی در مقابله با دیگر صرافی‌ها، کمتر می‌باشد و همین امر استفاده از آن برای کاربران و به ویژه تریدرهای نوسان گیر جذاب‌تر می‌کند.

مزایا و معایب صرافی‌های غیرمتمرکز

مزایا

1. کنترل کامل در اختیار است.
2. بسیار ایمن و در مقابل حمله هکر‌ها مقاوم است.
3. خرابی و دستکاری و جعل در معاملات امکان‌پذیر نیست.
4. کارمزد معاملات در این نوع صرافی‌ها هم بسیار پائین می‌باشد.
5. حریم خصوصی در آن معنا پیدا می‌کند چرا که نیاز به ثبت نام و احراز هویت نمی‌باشد.
6. سیستم قانون‌گذاری پیچیده‌ای دارد و به منظور راه اندازی به مجوز نیاز ندارد.
7. کل معاملات به شکل همتا به همتا و به وسیله قراردادهای هوشمند و با برنامه ریزی انجام می‌پذیرد.

معایب

1. نقدینگی کمتری دارد.
2. امکانات کم و به مراتب محدود‌تری به نسبت صرافی متمرکز در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
3. امروزه محبوبیت کمتری به نسبت صرافی متمرکز دارد.
4. سفارشات را با سرعت کم‌تری در قیاس با صرافی متمرکز می‌کند.

تفاوت‌های صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز

در این مقاله با صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز آشنا شدیم و مزایا و معایب هر کدام را به صورت جداگانه بررسی کردیم. همانطور که گفته شد، بیشترین تفاوت صرافی‌های متمرکز با غیر متمرکز دارا بودن شخص ثالث است. سعی کردیم همه ویژگی‌ها و تفاوت‌های این دو صرافی را باهم بررسی کنیم، ولی در کل می‌توان گفت که در صرافی غیر متمرکز دارایی شما در این صرافی، از امنیت بیشتری برخوردار است.